آیا امامت بالاتر از نبوت است؟

آیا امامت بالاتر از نبوت است؟

مسئله دیگر اینکه می گویند امامت مقامی بالاتر از نبوت و رسالت است. دلیل آن را هم این می گویند که در آیه ی 124سوره ی بقره، حضرت ابراهیم بعد از اینکه به مقام نبوت و رسالت رسید به مقام امامت می رسد.

«وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَمِن ذُرِّیَّتِی قَالَ لاَ یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ ‏»(بقره 124)

جواب:اساساً فرق امامت با نبوت و رسالت چیست؟ نبوت عبارتست از اینکه خداوند، استعداد و خصوصیت و صلاحیتی را در فردی ایجاد کرده و نباء (خبر) برای او می فرستد. یعنی وقتی فردی دارای آن صلاحیت شد -که خدا خودش می داند به چه صورت است-نباء دریافت می کند و می شود نبی. و اگر مامور شد که این نباء را به جامعه اعلام کند می شود رسول. پس نبوت ناظر به دریافت وحی است و رسالت ناظر بر ارائه و اعلام وحی.


اما کار هدایت انسانها با این دو مرحله به سرانجام نمی رسد. خداوند تعالی برای اینکه حجتِ برنامه اش را تمام کند و کسانی را برای مقابله با مستکبرین و مترفین داشته باشد که مردم را آگاه کرده و آنها را بر علیه مترفین و مستکبرین بشورانند و مردم را به طرف هدایت دعوت کنند و توانائی سر مشق و الگو شدن را داشته باشند؛ چنین افرادی را در جامعه ایجاد می کند. در واقع آن جنبه از کار دعوت، که نقش الگو و مقتدا بودن و راهنمائی اجرای عملی برنامه است را امامت می گویند.


نبوت و رسالت دو منصب انتسابی هستند که انسان بدست خودش نمی تواند آن را کسب کند ولی امامت منصبی است که انسان اگر دارای آن ویژگی شد که دیگران دنبال او بیفتند و آنها را بطرف خیر و یا شر [8] ببرد دیگر او امام است. و اینکه در سوره ی بقره، قرآن از امامت حضرت ابراهیم بحث می کند به خاطر تأخیر زمانی است نه اینکه امامت بالاتر از نبوت و رسالت باشد.
اگر از قرآن هیچ اطلاعی راجع به حضرت ابراهیم نداشتیم و فقط این آیه را می خواندیم :

«وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَمِن ذُرِّیَّتِی قَالَ لاَ یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ ‏»(بقره 124).

این مطلب را درک می¬کردیم که فردی بنام ابراهیم بوده که خدا با آزمایشهای فرساینده او را آزموده است و او با عالی ترین صورت از زیر بار مسئولیت سر بلند بیرون آمده است در نتیجه خدا گفته است تو ویژگی و صلاحیت داری که در تطبیق یک شریعت و برنامه امام مردم بشوی. اگر ما بوسیله ی آیات دیگر نمی دانستیم که ابراهیم نبی و رسول بوده است با این آیه نمی توانستیم نبوت و رسالت او را ثابت کنیم.

در میان غیر نبی هم افراد می توانند مقام امامت را احراز کنند بدین صورت که فردِ غیر نبی، باید اول نباء را از کتاب دریافت کند سپس خود را پرورش داده و امام مردم بشود.